حیوانات منقرض شده و در خطر انقراض ایران را میشناسید؟ کشور ما به دلیل جغرافیایی که دارد، در گذشته و امروزه، محل زندگی بسیاری از حیوانات بوده است. اما امروزه به دلیل رفتار بیرحمانه و خودخواهانه ما انسانها، بسیاری از این حیوانات در خطر نابودی قرار گرفتهاند. هدف از ایجاد چنین لیستهایی، هشدار و نشان دادن حساسیت موضوع است. امید است که با افزایش آگاهی نه خودمان باعث نابودی گونههای در خطر انقراض باشیم و نه اجازه دهیم دیگران دست به چنین کاری بزنند. با ما همراه باشید تا حیوانات منقرض شده و در خطر انقراض ایران را به شما معرفی کنیم.
شیر ایرانی (منقرض شده)
در سال ۱۳۲۱ آخرین گونه شیر ایرانی در دزفول شکار شد. بعد از آن هم هیچ نشانهای از این حیوان در هیچ جای ایران ثبت نشده است. هرچند اگر هم میتوانستند زنده بمانند، جایی نبود که در آن زندگی کنند. به دلیل شکار، طعمه مسموم، قطع درختان و… اکثر زیستگاههای طبیعی شیر ایرانی از بین رفته است. امروزه زیرگونهای از شیر ایرانی در قرق جنگلی «گیر» در شمالغربی هندوستان زندگی میکنند. امیدوارم نسل این گونه با ارزش، سالیان درازی حفظ شود.
ببر مازندران (منقرض شده)
ببر مازندران جایگاه ویژهای در ادبیات ما دارد. شاید نسل ما از دیدن این حیوان زیبا محروم شد اما داستانها و افسانههایش را که سینه به سینه به ما رسیده را با گوش دل شنیدهایم. آخرین ببر مازندران، که به آن شیر سرخ میگفتند، در سال ۱۳۳۸ در جنگل گلستان بهدست یک شکارچی محلی کشته شد. یک نقاشی رنگی، چند عکس و مقداری پوست تنها چیزهایی هستند که از این حیوان زیبا باقی مانده. این حیوان هم به دلیل از بین رفتن زیستگاهش به دست انسانها منقرض شده است.
یوزپلنگ ایرانی (در حال انقراض)
بیشک یوز ایرانی از زیباترین حیوانات جهان است؛ البته گوش شکارچیان کر! بهگفته کارشناسان تنها ۶۰ قلاده از این حیوان وجود دارد، و به شدت در خطر انقراض است. در تقویم ۹ شهریور بهعنوان روز ملی یوزپلنگ ایرانی نامگذاری شده. این نامگذاری به دلیل اهمیت حفظ این گونه در حال انقراض، و افزایش آگاهی درباره آن است.
خرس سیاه آسیایی (در حال انقراض)
خرس سیاه آسیایی یا خرس بلوچی، یک گونه زیبا و نادر است که در سیستان و بلوچستان زندگی میکند. همینطور این خرس را در ارتفاعات جیرفت و شهرستان رودان استان هرمزگان هم دیدهاند. این خرس در گویش مردم بلوچ به نامهای «مَم» و «هرس» نیز شناخته میشود. شکارچیان این خرس را به دلیل زیبایی ظاهری، میگیرند و به سیرکها میفروشند. بعضی از شکارچیان هم این حیوان را شکار میکنند و برای استفاده در طب سنتی به چین میفرستند. سازمان حفاظت از محیط زیست برای حفاظت از این گونه در حال انقراض، جریمه ۵۰ میلیونی برای شکارچیان تعیین کرده است. همچنین در آن منطقه اگر خرسی به باغها و نخلستانها خسارت وارد کند، به کشاورز بیمه خرس تعلق میگیرد. این کار برای حفاظت از این خرس سیاه بلوچی زیبا است.
پلنگ ایرانی (در حال انقراض)
با انقراض ببر مازندران و شیر ایرانی، امروزه پلنگ بزرگترین گربهسان کشور محسوب میشود. طی مطالعاتی که در سال ۲۰۰۵ انجام شده، حدود هزار و ۳۰۰ پلنگ در منطقه غرب آسیا وجود دارد. جالب است بدانید از این تعداد ۶۰ تا ۷۰ درصد آنها در ایران زندگی میکنند. متاسفانه آمارهای منطقهای در سال ۱۳۹۵ نشان داده که جمعیت پلنگ در کشور به زیر ۵۰۰ قلاده رسیده است. بههمین دلیل این حیوان در خطر انقراض قرار دارد.
چیز جالبی که در مورد پلنگ وجود دارد این است که این حیوان بسیار مغرور و جاهطلب است. در افسانهها آمده که پلنگ چون میخواست از همه حیوانات بالاتر باشد به بالای کوهی رفت. وقتی به بالای کوه رسید و بقیه حیوانات را زیر پای خود دید، احساس غرور کرد و به خود بالید. شب هنگام که شد و ماه درآمد، دید که ماه از او بالاتر است. پنجه انداخت تا ماه را بگیرد اما به درون دره سقوط کرد و نابود شد. شاید همین داستان ریشه بسیاری از نگرشهای ما ایرانیها در مورد انسان مغرور باشد.
فک خزری (در حال انقراض)
این فک با این چشمهای درشت مشکی زیباییش هم از حیوانات در خطر انقراض ایران است. این فک تنها پستاندار دریای خزر و رودخانههای منتهی به آن به شمار میرود. اما امروزه به دلیل شکار بیرویه و از بین رفتن زیستگاهش، در خطر نابودی قرار گرفته است. این فکها جانورانی پراهمیت بوده و نابودی آنها اکوسیستم دریای خزر را به خطر میاندازد.
لاکپشت پوزه عقابی
لاکپشت پوزه عقابی بهدلیل لاک رنگی خود یکی از زیباترین لاکپشتهای جهان است. این گونه جانوری در سواحل جنوبی کشور مانند بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان یافت میشود. این لاکپشتها هر سال از اقیانوس هند به سوی خلیج فارس میآیند تا در سواحل کشور تخمگذاری کنند. اما متاسفانه مردم محلی تخم لاکپشت را برای فروش برمیدارند. به همین دلیل لاکپشت پوزه عقابی به شدت در خطر انقراض و نابودی قرار دارد. امیدواریم این گونه جانوری به لیست حیوانات منقرض شده ایران هرگز اضافه نشود.
منقرض شدن لاکپشت پوزه عقابی فقط نابودی یک گونه لاکپشت نیست؛ نابودی ما است! این لاکپشتها نقش بسیار حیاتی در اکوسیستم دارند. حقیقت شگفتانگیزی در مورد این جانور وجود دارد. این لاکپشتها خارسنگهایی که روی تپههای مرجانی میچسبند و باعث خفگی و نابودی آنها میشوند را میخورند. به همین دلیل این لاکپشتها برای حفظ تپههای مرجانی حیاتی هستند. از بین رفتن تپههای مرجانی یعنی از بین رفتن ماهیها، کم شدن اکسیژن جو و در نهایت نابودی ما انسانها.
شما چه حیوان در خطر انقراضی را میشناسید؟