جایزهی پولیتزر از هفت جایزه مهم و معتبر دنیاست. این جایزه آمریکایی بهصورت سالانه به آثار ادبی، نمایشی و موسیقیایی داده میشود.
این جایزه، به یک اثر داستانی برجسته، نوشتهی نویسندهای آمریکایی اعطا میشود که ترجیحا به زندگی در آمریکا بپردازد و در سال قبل از برگزاری مراسم انتشاریافته باشد.
در طول تاریخ، بوث تارکینگتون، ویلیام فاکنر و جان آپدایک موفق شدهاند دو بار این جایزه ارزشمند را از آن خود کنند.
در این ادامه با ده رمانی که جایزه پولیتزر را دریافت کردهاند آشنا میشوید:
۱. کتاب بوی خوش کوهستان غریب
نویسنده: رابرت اولن باتلر
مترجم: شروین جوانبخت
انتشارات: خوب
معرفی کتاب: مجموعه داستانهای غنایی و دردناک روبرت اولن باتلر در مورد پیامدهای جنگ ویتنام و تأثیر آن بر ویتنامیها توسط منتقدان سراسر کشور مورد تحسین قرار گرفت و در سال ۱۹۹۳ جایزه پولیتزر را از آن خود کرد.
هر داستان در مجموعه «کتاب بوی خوش کوهستان غریب» توسط مهاجری ویتنامی که در ایالت لوئیزیانا ایالاتمتحده زندگی میکند روایت میشود. داستانها عمدتا شخصیت محور هستند و بر تفاوتهای فرهنگی ویتنام و ایالاتمتحده متمرکز هستند.
داستان آغازین در طول جنگ ویتنام است. راوی، مترجم نیروهای استرالیایی، داستان یک کمونیست ویتنامی شمالی به نام تاپ را بازگو میکند که پس از کشتار کمونیستها بر خانواده او بهعنوان جاسوس به نیروهای استرالیا میپیوندد.
وقتی سربازان استرالیایی او را برای نمایش فیلمهای پورنوگرافی میآورند، به نظر میرسد که تاپ ناراحت و بیزار است. راوی حدس میزند که او بهعنوان یک کمونیست سابق، پورنو گرافی را غیراخلاقی میداند و این همزمان او را به یاد اشتیاق به همسر مردهاش میاندازد.
۲. کتاب پسران نیکل
نویسنده: کولسون وایتهد
مترجم: سعید کلاتی
انتشارات: نشر گویا
معرفی کتاب: هنگامی که الوود کورتیس، پسری سیاهپوست که در دهه ۱۹۶۰ در تالاهاسی بزرگشده است، بهناحق محکومبه رفتن به یک دارالتادیب به نام آکادمی نیکل میشود، او ناگهان خودش را در یک اتاق وحشتناک اسیر میبیند.
تنها راه نجات الوود دوستی او با فردی «بزهکار» به نام ترنر است که باوجود اعتقادات ترنر مبنی بر اینکه الوود به شکل ناامیدکنندهای سادهلوح است و اینکه جهان در هم است و تنها راه زنده ماندن در آن برنامهریزی و جلوگیری از دردسر است هرچه زندگی در آکادمی خطرناکتر میشود، تنش بین آرمانهای الوود و شک و تردید ترنر به تصمیمی منتهی می شود که عواقب آن دههها بعد دیده میشود.
این کتاب بر اساس داستان واقعی از یک دارالتادیب است که ۱۱۱ سال فعالیت داشته و جان هزاران کودک را گرفته وزندگیشان را نابود کرده است. رمان پسران نیکل روایتی ویرانگر و محوری است که یک رماننویس بزرگ آمریکایی در آن اوج قدرت خود به نمایش میگذارد.
۳. کتاب دلبند
نویسنده: تونی موریسون
مترجم: شیرین دخت دقیقیان
انتشارات: نشر چشمه
معرفی کتاب: رمان دلبند، شاهکار بیچونوچرای موریسون است که با ظرافتی خاص، همهی ویژگیهای قلم این نویسنده را دربردارد: نثر زیبا، اتفاقات شگفتانگیز، شخصیتهای بهیادماندنی و تنشهای نژادی.
این رمان مسحورکننده که تمرکز خود را معطوف به پرتگاه و جهنم زندگی بردگان کرده است، تاریخ را به داستانی به استواری افسانههای کهن و به دلنشینی یک لالایی تبدیل میکند.
شخصیت اصلی رمان دلبند به اسم ست، برده زادهای است که به اوهایو فرار میکند، اما باگذشت هجده سال، او همچنان نتوانسته آزادی و رهایی خود را به دست آورد. ست خاطرات بسیار زیادی از سوییت هوم دارد؛ مزرعهی زیبایی که در آن، اتفاقات ترسناک و مخوف بیشماری افتاده بود.
روح بچهی ست، در خانهی جدید او سرگردان است؛ کودکی که بدون اسم مرد و تنها یک کلمه بر سنگقبرش نقش بسته است: دلبند. رمان دلبند که سرشار از شاعرانگی گزنده و حس تعلیق است، موفقیتی برجسته برای نویسندهی برندهی جایزهی نوبل، یعنی تونی موریسون بهحساب میآید.
۴. کتاب پیرمرد و دریا
نویسنده: ارنست همینگوی
مترجم: نجف دریابندری
انتشارات: خوارزمی
معرفی کتاب: رمان پیرمرد و دریا، یکی از ماندگارترین آثار ارنست همینگوی است. کتاب با روایتی ساده و قدرتمند، داستان یک ماهیگیر کوبایی سالخوردهی بختبرگشته و بزرگترین آزمون زندگیاش نبردی نفسگیر و سخت با یک نیزهماهی غولپیکر در دوردستهای جریان خلیجی اقیانوس اطلس را حکایت میکند.
در این رمان، همینگوی با سبکی معاصر که بسیار برجسته و قابلتوجه است، موضوعاتی کلاسیک از قبیل جرأت و شجاعت در مواجهه با شکست و رسیدن دوباره به هدف را طرحریزی کرده و به شکلی جدید به مخاطب عرضه میکند.
این رمان بسیار موفق که در سال ۱۹۵۲ نوشتهشده است، قدرت و جایگاه همینگوی را در دنیای ادبیات به تثبیت رساند و نقشی اساسی در کسب جایزهی نوبل ادبیات در سال ۱۹۵۴، برای نویسندهاش ایفا کرد.
منتقدان، نوشتن کتاب «رمان پیرمرد و دریا» را در دنیای ادبیات برابر با اختراع پیل الکتریکی در دنیای علم قلمداد کردهاند. کتاب مشهوری که حالا از آن بهعنوان شاهکاری از ادبیات قرن بیستم یاد میشود.
۵. کتاب ریشهها
نویسنده: الکس هیلی
مترجم: علیرضا فرهمند
انتشارات: امیرکبیر
معرفی کتاب: رمان ریشهها، اثر الکس هیلی، یکی از فوقالعادهترین و تأثیرگذارترین کتابهای معاصر بهحساب میآید. الکس هیلی از طریق داستان یک خانواده-خانواده ی خودش- به حکایت فراموشنشدنی و مثالزدنی شخصیتی به نام کونتا کینته و شش نسل بعد از او زندگی بخشیده است.
شخصیتهای زیادی در این رمان دخیل هستند: بردهها و مردمان آزادشده، کشاورزان و آهنگران، کارگران چوب و راهآهن، وکلا و معماران و البته یک نویسنده.
هیلی در رمان ریشهها، کاری بسیار فراتر از بازگویی تاریخ خانوادهی خودکرده است. او بهعنوان اولین نویسندهی سیاهپوست آمریکایی که رد نیاکان خود را تا دورترین نسلها گرفته، موفق به آشکار کردن گذشتهی حدود بیست و پنج میلیون آمریکایی آفریقاییتبار شده است.
او از فرهنگی غنی و بسیار قدیمی سخن گفته که توسط بردهداری تا مرز نابودی کامل پیش رفت؛ اما رمان ریشهها، درنهایت، فقط سیاهپوستان یا سفیدپوستان را مخاطب قرار نمیدهد، بلکه تمامی مردم از همهی نژادها میتوانند از رمان ریشهها بهرهمند شوند، چراکه داستان این رمان، یکی از بهترین گواهها در نشان دادن انعطافپذیری و مقاومت انسان در شرایط سخت و دشوار است. به همین دلایل است که درنهایت موفق شد جایزه پولیتزر را دریافت کند.
۶. کتاب مترجم دردها
نویسنده: جومپا لاهیری
مترجم: امیرمهدی حقیقت
انتشارات: ماهی
معرفی کتاب: کتاب مترجم دردها، مجموعهای از داستانهای کوتاه نوشتهی جومپا لاهیری است که نخستین بار در سال ۱۹۹۹ به چاپ رسید. کاراکترهای این مجموعه از داستانهای جذاب و تأثیرگذار از لاهیری، با قدم گذاشتن روی مرز میان سنتهای هندیِ به ارث گذاشتهشده و سرگشتگیهای دنیای مدرن، به دنبال عشقی ورای محدودیتهای فرهنگی و زمان هستند.
در یکی از داستانهای این اثر فوقالعاده موفق، زوجی هندی-آمریکایی باید با غم از دست دادن فرزندشان مواجه شوند در حالی که به خاطر قطع شدن برق، محل زندگیشان در بوستون در تاریکی فرورفته است.
در داستانی دیگر، مترجمی که در حال نشان دادن مناطقی از هند به خانوادهای آمریکایی است، با اعترافات حیرتانگیزی روبهرو میشود. جومپا لاهیری با بینش فرهنگی کمنظیر و مهارتهای منحصربهفرد خود در داستانسرایی، مجموعهای را خلق کرده که نهتنها توانسته جایزه پولیتزر را در سال ۲۰۰۰ از آن خود کند بلکه به این راحتیها نیز از ذهن مخاطب پاک نخواهد شد.
۷. کتاب اتحادیه ابلهان
نویسنده: جان کندی تول
مترجم: پیمان خاکسار
انتشارات: نشر چشمه
معرفی کتاب: جان کندی تول که عنوان این اثرش، ملهم از یکی از اشعار جاناتان سویفت، شاعر و نویسنده ایرلندی است، در شاهکار کمدی خود از سویفت پیشی میگیرد.
شخصیت اصلی این رمان، مردی فربه، کجخلق و سختگیر به نام ایگنیشس جی رایلی است که میتوان او را به دون کیشوت (اگر در یکی از محلههای شهر نیواورلئان به نام فرنچ کوارتر زندگی میکرد) تشبیه کرد؛ داستان رمان اتحادیه ابلهان در کانال استریت در زیر ساعت معروف دی اچ هولمز آغاز میشود.
این اثر کمدی کلاسیک، باشخصیتهای فراموشنشدنی، گرههای داستانی باورنکردنی، هوش و لطافت طبعی درخشان و اصالت و ابتکاری خیرهکننده، پس از گذشت سالها، همچنان ارزشهای خود را بیشتر و بیشتر نمایان میسازد.
کتاب بهمحض انتشار غوغا به پا کرد و همان سال ۱۹۸۱ جایزه پولیتزر را ربود و پس از آن تبدیل به یک کالت شد.
شاید بتوان محبوبیت کتاب را با ناطور دشت اثر سلینجر مقایسه کرد. بسیاری از منتقدان، اتحادیه ابلهان را بزرگترین رمان کمدی قرن میدانند.
۸. کتاب زندگی کوتاه شگفتانگیز اسکار وایو
نویسنده: جونو دیاز
مترجم: نادر قبلهای
انتشارات: خزه
معرفی کتاب: اسکار یک مرد از محله یهودینشین استو او یک خواسته بزرگ دارد که در راستای آن هر کاری که بتواند میکند تا آن را به دست آورد.
خلاصه داستان زندگی عجیبوغریب اسکار وائو در تاریخ دومنیکن و آمریکا، چشم ما را به دید حیرتانگیز تجربه معاصر آمریکا باز میکند. او ظرفیت بیپایان انسان را برای استقامت – و به خطر انداختن خود – به نام عشقباز میکند.
کتاب زندگی کوتاه شگفتانگیز اسکار وایو کتابی فوقالعاده است که زندگی سه نسل از یک خانواده مهاجر را قبل و بعد از مهاجرت دنبال میکند.
واضح است که دیاز نویسنده این کتاب در حال نوشتن در مورد چیزی است که میداند، چیزی که خودش زندگی کرده است.
از نظر ساختار با راویان متعدد و خطوط زمانی غیرمعمول است، اما خواندن آن دشوار نیست. بخشهای پاورقی که تاریخ واقعی را به داستان خیالی اضافه میکند، یک اضافه عالی است.
۹. کتاب آلیو کیتریج
نویسنده: الیزابت استروت
مترجم: احسان شفیعی زرگر
انتشارات: کتابسرای میردشتی
معرفی کتاب: رمان آلیو کیتریج در نظر دیگران، شخصیتی کلهشق، مهربان و اغلب غیرقابلپیشبینی دارد. او که معلمی بازنشسته در شهری ساحلی و کوچک در ایالت مین است، با بالاتر رفتن سنش تلاش میکند تا با تغییرات ایجاد شده در زندگیاش کنار بیاید.
او زنی است که به باطن زندگی اطرافیانش میپردازد و موفقیتها و شکستهایشان را عمیقا نظاره میکند. همسر آلیو، پیروی فلسفه رواقی گری است و رابطه میان آنها، نه آنقدر متزلزل است که از هم بپاشد و نه آنقدر مستحکم که از آن، راضی و خشنود باشند.
در داستان با پسر جوانی آشنا میشویم که از غم از دست دادن مادرش در عذاب بوده و فقط حضور آلیو است که دردش را تسکین میدهد؛ درحالیکه پسر خود آلیو از حساسیتهای عجیب و پیچیدهی مادرش بسیار تحتفشار قرارگرفته است.
رمان آلیو کیتریج، کاوشی نافذ و پرجوشوخروش دربارهی روح آدمی است؛ داستان این رمان، مخاطب را به خنده، تأیید، افسوس و همدردی باشخصیتها وادار میسازد.
۱۰. کتاب روابط خارجی
نویسنده: آلیسون لیوری
مترجم: امیرحسین مهدی زاده
انتشارات: همان
معرفی کتاب: رمان روابط خارجی در سال ۱۹۸۴ توسط نویسنده آمریکایی آلیسون لوری نوشتهشده است که او نگرانی خود را از دانشجویان آمریکایی مقیم انگلستان در این کتاب بیان میکند.
این رمان برنده جوایز متعدد، ازجمله جایزه پولیتزر در سال ۱۹۸۵ و نامزد دریافت جایزه ملی کتاب شد و همچنین در سال ۱۹۹۳ یک فیلم تلویزیونی از این رمان ساخته شد.
ویرجینیا ماینر (وینی) پنجاهوچهار ساله، استاد دانشگاه کورینت که متخصص ادبیات کودکان است، برای یک سفر تحقیقاتی راهی لندن است.
او عاشق انگلیس است و دوست دارد احساس کند که به آنجا تعلق دارد. او امیدوار است که کتاب جدید مهمی درباره قافیههای زمینبازی بنویسد. بااینحال، میفهمد که کار او توسط یک منتقد اهل کلمبیا بسیار تخریبشده است.
همچنین در لندن، همکار وینی، فرد ترنر، جوان خوشتیپ که تازه از همسر خود جداشده است در تلاش است تا بر تحقیقات خود متمرکز شود.
اما فکر رابطه قبلی او باعث پریشانی اوست و بهسختی میتواند خودش را کنترل کندوینی و فرد، هر دو آمریکایی، در خارج از کشور احساس تنهایی میکنند.
روابط خارجی، هوشمندانه، مبهم و شوخ نوشتهشده و همچنین یک شاهکار طنز ماندگار است.